زیستگاههای دریا طیف گستردهای را از سطح دریا تا درازگودالهای شامل میباشند، که از جمله آنها میتوان به آبسنگهای مرجانی،جنگلهای کلپ، مراتع علوفه دریایی، استخر جزر و مد، بسترهای گلآلود، ماسهای و سنگی، منطقه لجه اشاره کرد. موجودات زندهای که در دریا زندگی میکنند، از نهنگهای ۳۰ متری تا فیتوپلانگتونها و زئوپلانکتونها، قارچها، باکتریها، و ویروسها میکروسکوپی متنوع اند.زندگی در دریا نقش مهمی در چرخه کربن بازی میکند، زیرا موجودات زنده فتوسنتزی کربن دیاکسید حل شده را به کربن آلی تبدیل میکنند، این موضوع از نظر اقتصادی برای انسان مهم است زیرا ماهی مورد نیاز بشر را تعمین میکند.
ریشه حیات به دریا باز میگردد، و تمام گروههای اصلی حیوانات در آن نمود پیدا کردهاند. دانشمندان با توجه به جایی که به نظرشان حیات در آن آغاز شده است، از یکدیگر متمایز شدهاند: آزمایش میلر-یوری یک «سوپ» شیمیایی رقیق شده را در آب آزاد پیش نهاد میکند، اما پیشنهادهای اخیر شامل بهارهای داغ آتشفشانی، رسوبات خاک رس دانه ریز، یا منافذ دودکش سیاه در دریای عمیق میباشند. تمام این موارد بیانگر ایجاد محافظی دربرابر تابش فرابنفشی است که در اوایل، توسط جو زمین مسدود نشده بود.
زیستگاهها
زیستگاههای دریایی را میتوان به طور افقی به زیستگاههای ساحلی و اقیانوسی تقسیم کرد. زیستگاههای ساحلی از خط ساحلی تا انتهای فلات قارهادامه دارند. بیشتر حیات دریایی در این زیستگاهها یافت میشود، اگرچه فلات قاره تنها ۷ درصد مکانهای اقبانوسی را به خود اختصاص میدهد. زیست گاههای اقیانوسی در اعماق اقیانوس و دورتر از انتهای فلات قاره یافت میشوند. متناوبا، زیستگاههای دریایی را میتوان به طور عمودی به لجه (آبهای آزاد)، منطقه دمرسال (اندکی بالاتر از بستر دریا)، و منطقه ته دریایی (کف دریا) تقسیم کرد. سومین تقسیم بندی بر اساس عرض جغرافیایی است: از استوایی به معتدل و از معتدل به قطبی.
آبسنگهای مرجانی، که به «جنگلهای بارانی دریا» معروفند، کمتر از ۰٫۱ درصد سطح اقیانوسهای جهان را اشغال میکنند، اما، اکوسیستمهای آنها شامل ۲۵ درصد تمام گونههای دریایی میشود. مشهورترین آنها آبسنگهای مرجانی استوایی مانند دیوار بزرگ مرجانی استرالیا اند، اما آبسنگهای آب سرد، گونههای فراوانی شمال مرجانها را در خود پناه میدهند (تنها شش عدد از آنها به ایجاد آبسنگ کمک میکنند).
جلبکها و گیاهان
تولیدکنندههای اولیه دریایی (گیاهان و موجودات زنده میکروسکوپی در پلانکتونها) گسترده و بسیار متنوع اند. جلبکهای فتوسنتزی و فیتو پلانکتونهای میکروسکپی نسبت به جنگلهای روی خشکی، کمک بیشتری به خروجی فتوسنتزی جهان میکنند. در حدود ۴۵ درصد از تولیدات اولیه مواد زنده در دریا بر عهده دیاتومها است.جلبکهای بزرگ که به جلبک دریایی مشهورند، از اهمیت بالایی برخوردارند؛ سارگاسوم اشکال شناور رویش را شکل میدهد، درحالی که کتانجک جنگلهای بستر دریا را پدید میآورد. گیاهان گلدار به شکل علفزارهای دریایی در "علفزارهای" شور کمعمق رشد میکنند،کرناها در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر در ساحل ایجاد میشوند،و گیاهان شورپسند در نمکزارهای سیلابی رشد میکنند.تمام این زیستگاهها قادرند مقدار زیادی کربن را جدا و از طیف گستردهای از حیات حیوانات بزرگ و کوچک حمایت کنند.
نور تنها قادر است تا ۲۰۰ متر بالایی آب نفوذ کند، لذا این بخش تنها قسمتی از دریاست که گیاهان قادرند در آن رشد نمایند. لایههای سطح اغلب در ترکیبات نیتروژن فعال زیستی با کمبود مواجهاند. چرخه نیتروژن شامل دگرگونیهای پیچیده میکروبی است که شامل تثبیت نیتروژن، جذب آن، نیتروفیکاسیون،آناموکس و ترکیب نیتروژن میباشد.برخی از این فرآیندها در اعماق دریا اتفاق میافتند، لذا جایی که آبهای سرد رو به بالا وجود دارند، یا نزدیک مصب، جایی که مواد معدنی از سوی خشکی تامین میشوند، رشد گیاهان بیشتر است. این بدان معناست که حاصلخیز ترین مکانها، غنی از پلانکتون و بنابرین غنی از ماهی، در اصل ساحلی اند.
حیوانات و حیاتهای دیگر
در دریا طیف وسیعتری از آرایههای حیوانی نسبت به خشکی وجود دارد، بسیاری از گونههای دریایی هنوز کشف نشدهاند، و تعداد گونههایی که دانشمندان میشناسند، به طور سالانه افزایش یافته است. برخی مهرهداران مانند مرغ دریایی، خوک دریایی و لاکپشت دریایی، برای تولید مثل به خشکی باز میگردند، ولی ماهیان، آببازسانان، دریاماران شیوه زندگی کاملا آبی دارند و بسیاری از شاخههایبی مهره کلا دریایی هستند. در واقع، اقیانوس سرشار از حیات است و میکرو زیستگاههای متنوعی را فراهم میکند.یکی از آنها غشای سطحی است که (باوجود پرتاب شدن به اطراف با حرکت موجها) محیطی غنی فراهم میکند و خانه باکتری، قارچ دریایی،ریزجلبک، پروتوزوآ ماهی، تخم مرغ، و لاروهای متنوع میباشد.
لجه شامل زیاگان بزرگ و کوچک و زئوپلانکتونهای بیشماریست که به همراه جریانها جابجا میشوند. اکثر موجودات زنده کوچکتر لاروهای ماهی و بیمهرگان دریایی اند که تخمها را با تعداد زیاد رها میکنند، زیرا شانس هر جنین برای رسیدن به بلوغ خیلی کم است. زئوپلانکتونهایی از فیتوپلانکتونها و خودشان تغذیه میکنند، و پایه یک زنجیره غذایی پیچیده را شکل میدهند، که از طریق ماهیان مختلف و سایر موجودات زنده نکتونی گسترش مییابد، که به نوبت به وسیله ماهیهای مرکب، کوسهها، گرازماهیها و دلفینهاو نهنگها خورده میشوند. برخی موجودات دریایی مهاجرتهای عظیمی را انجام میدهند، یا بر پایه فصول به مناطق دیگر مهاجرت میکنند و یا برای دستیابی به غذا در شب و در امان بودن از شکارچیان بزرگ، به لایههای بالایی یا پایینی دریا میروند. کشتیها میتوانند گونههای مهاجم را از طریق تخلیه آب توازن یا جابجایی موجودات زندهای که به عنوان بخشی از جامعه رسوب کرده، بر روی پوسته کشتی انباشته شدهاند، بیاورند و گسترش دهند.
منطقه دمرسال، از بسیاری از حیواناتی حمایت میکند که از موجودات زنده اعماق دریا تغذیه مینمایند، و یا به دنبال فرار از شکارچیان میباشند. بستر دریا روی کف یا زیر آن، طیف گستردهای از زیستگاهها را فراهم میکند، که موجودات سازگار با این شرایط از آن استفاده میکنند. منطقه جزر و مدی با آشکاری دورهای خود، خانه کشتیجسبان، نرمتنان، و سختپوستان میباشد. منطقه نریتیک دارای موجودات زنده فراوانی است که برای رشد کردن به نور نیاز دارند. در این منطقه، اسفنجهای دریایی، خارپوستان، پرتاران، شقایقهای دریایی و سایر بی مهرگان در میان سخرههای جلبکی روکشدار زندگی میکنند. مرجانها اغلب دارای همزیستی فتوسنتزی میباشند و در آبهای کم عمق که نور بدانها نفوذ دارد زندگی میکنند. اسکلتهای آهکی گستردهای که آنها بیرون میاندازند، به درون آبسنگهای مرجانی رخنه میکنند، این آبسنگها از عوارض مهم بستر دریا اند. اینهازیستگاههای متنوعی را برای موجودات زنده آبسنگها فراهم میکنند. در کف دریاهای عمیق حیات کمتر به چشم میخورد، اما زندگی دریای در اطراف آبکوههایی که از اعماق بالا آمدهاند، نیز شکوفا پیدا کرده است. ماهیها و سایر حیوانات برای تخم ریزی و تغذیه در این مکانها جمع میشوند. در نزدیکی بستر دریا، ماهی کفزی زندگی میکند که به طور عمده از موجودات زنده لجهای یا بنتوزها تغذیه مینماید. اکتشاف دریای عمیق با استفاده از شناورها، دنیای جدیدی از موجودات زنده بر بستر دریا را نشان داد که دانشمندان انتظار مشاهده آن را نداشتند. برخی مانند پودهخواران به مواد آلی فرود آمده بر کف دریا وابستهاند. سایرین، در اطراف منافذ گرمایی گرد هم میآیند، جایی که جریانهای غنی از مواد معدنی ظاهر میشوند (جوامع پشتیبان که تولیدکنندگان اصلی سولفید اکسید کننده باکتریهای شیمیپروردی اند و مشتریانشان شامل صدفهای مخصوص، شقایقهای دریایی، بارناکلها، خرچنگها، کرمها و ماهیان میباشند). نهنگ مردهای که به بستر دریا فرو میرود، غذای موجودات زنده فراوانی را فراهم میکند، که به طور گسترده بر فعالیت باکتریهای کاهشدهنده گوگرد وابستهاند. این مکانها از زیستگاهی واحد پشتیبانی میکند که بسیاری از میکروبها جدید و اشکال دیگر حیات در آنجا کشف شدهاند.
نظرات شما عزیزان:
برچسبها: